Britse varkensvleessector heeft niet geprofiteerd van Brexit

Het Verenigd Koninkrijk is op 31 januari 2020 officieel uit de Europese Unie gestapt. Vijf jaar later zijn de gevolgen voor de Britse varkensvleessector niet eenduidig toe te schrijven aan de Brexit. Vlak daarna brak immers een turbulente periode aan, met de coronapandemie en de Russische inval in Oekraïne op 24 februari 2022. Deze gebeurtenissen hebben gezorgd voor een toenemende wereldwijde economische en geopolitieke druk.

De Brexitlanden Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland tellen in 2025 samen bijna 70 miljoen inwoners. De zelfvoorzieningsgraad voor varkensvlees is tussen 2021 en 2024 gedaald van 71 procent naar 64 procent. Dit betekent dat het Verenigd Koninkrijk afhankelijk is van import.

De Britse varkenshouderij heeft in de afgelopen vijf jaar duidelijk veranderingen ondergaan. Zo bedroeg het totaalaantal varkens in 2019 bijna 5,1 miljoen zeugen, biggen en vleesvarkens. In 2024 werden nog iets meer dan 4,7 miljoen varkens geteld, een daling van 7,1 procent.

De omvang van de zeugenstapel nam in dezelfde periode nog forser af. Waren er in het jaar voor de Brexit in totaal 413.489 productieve zeugen, in 2024 waren dat er nog 327.306. Dat is een daling van 20,8 procent.

Groei van 1 procent

De Agriculture and Horticulture Development Board (AHDB) verwacht dat het aantal zeugen in het Verenigd Koninkrijk dit jaar met 1 procent groeit naar 330.000. Ongeveer 40 procent wordt in een systeem van buitenhuisvesting gehouden. Bijna de helft van de zeugenstapel in het land is in handen van grote geïntegreerde bedrijven als Cranswick en Pilgrim's Europe.

Het aantal bedrijven met varkens lag voor de Brexit op 10.539, in 2024 waren dat er ruim 620 minder. Een daling van 6 procent. Op 47 procent van de bedrijven in het Verenigd Koninkrijk worden biggen geproduceerd met een gemiddelde omvang van 71 zeugen.

De varkensvleesproductie bedroeg vorig jaar 960.800 ton. Daarnaast werd 789.300 ton geïmporteerd, waarvan ruim de helft vers (ingevroren) varkensvlees. De rest bestaat uit bacon, worst en hammen. De Britse varkensvleesindustrie exporteerde 298.100 ton varkensvleesproducten, inclusief slachtafval.

Zwaardere varkens

AHDB verwacht dat de varkensvleesproductie dit jaar licht toeneemt. Enerzijds omdat varkens zwaarder aan de slachthaken komen; het huidige gewicht van een varkenskarkas is gemiddeld 91,5 kilo, in 2019 was dat 86 kilo. Anderzijds zorgt de lichte stijging van het aantal vermeerderingszeugen voor een grotere slachtvarkensproductie.

Sinds de Brexit is het tekort aan arbeidskrachten een van de grootste uitdagingen voor de varkensvleesketen in het Verenigd Koninkrijk. Historisch gezien vervulden werknemers uit de Europese Unie sleutelfuncties op primaire bedrijven, maar ook in de vleesverwerkende sector.

Britse vleesverwerkers zagen hun personeelstekort tussen 2019 en 2024 oplopen met gemiddeld 3,5 procent per jaar. Het is een reden waarom het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld meer ontbeend varkensvlees is gaan importeren. Dat is duurder, maar vergt minder arbeid in de verwerking.