Diergezondheid ligt bij An-Pigs prominent onder vergrootglas

An-Pigs is een familiebedrijf met melkvee en varkens in het Belgische Bassevelde. Degelijke hekken hangen voor de toegang naar de weg van beton. Naast de melkveestal zijn vier varkensstallen: een voor de opfok van biggen, een kraamstal, een stal voor te insemineren zeugen en de quarantaineruimte voor de opfokzeugen en een strostal met voerstations voor de drachtige zeugen.

Jan Andries (38) en Stephanie De Cuyper (35) zitten in een bv met zijn ouders. De Cuyper is naast de bedrijfseigen dierenarts ook werkzaam voor Curavet, een dierenartsenpraktijk in Beernem. Enkele jaren geleden zijn de ondernemers hun Deense genetica gaan inkruisen met Zwitserse. Nu is een derde deel van de 1.080 zeugen zuiver Zwitserse York. Deze kruisen ze met het Zwitsers Landras-varken om Suisag-vermeerderingszeugen te fokken.

Biggen voor vleesproductie

De rest van hun zeugenstapel bestaat uit de zelf gefokte vermeerderingszeugen waarmee ze biggen voor de vleesproductie maken. 'Handelshuis Nemegheer zorgt voor de geltenverkoop en de afzet van de vleesbiggen', zegt Andries. 'De biggen met een Duitse Piétrain als vader gaan op een gewicht van 24 tot ruim 30 kilo naar vaste afnemers in Spanje.'

De afgelopen tijd zijn de ondernemers iets teruggegaan in aantal zeugen omdat ze zijn overgeschakeld van het vier- naar het vijfwekensysteem. Andries: 'We wilden makkelijker en met minder stress werken en betere kwaliteit leveren. Door wat later te spenen, krijg je gezondere en sterkere biggen. Dieren die soepeler opstarten en minder geneesmiddelen nodig hebben.'

Diergezondheid en makkelijk werken zijn de rode draad in de bedrijfsvoering van An-Pigs. Batchgewijs en all-in-all-out werken zijn zo'n ingebakken routine. Om de vijf weken verhuizen 234 hoogdrachtige zeugen uit de strostal naar de kraamstal met verschillende afdelingen. Vijf weken later worden op één dag 3.200 tot 3.300 biggen op een leeftijd van gemiddeld 26 of 27 dagen gespeend.

'Op zo'n piekdag helpen vijf of zes mensen extra mee naast onze vaste medewerker en mijn vader en moeder', zegt Andries. 'Ook geven we de biggen die dan al bescherming hebben meegekregen tegen mycoplasma nog een vaccinatie tegen PRRS en circo. Dat is een compromis, maar werkt op ons bedrijf prima.'

Hoge gezondheidsstatus

Stapje voor stapje werken de ondernemers naar een hoge gezondheidsstatus, maar Specific Pathogen Free (SPF) is An-Pigs niet. 'Onze varkens zijn niet vrij van PRRS en mycoplasma, maar we doen er alles aan om geen PRRS-veldvirus binnen te halen', zegt De Cuyper.

'Veterinaire dingen op ons bedrijf verzorg ik zelf. Bezoekers laten we alleen toe als dat noodzakelijk is en ze gegarandeerd 24 uur varkensvrij zijn. Elke vier maanden voer ik in een eigen laboratorium PCR-testen voor PRRS uit op bloedmonsters van biggen van verschillende leeftijden die dan toch moeten worden genomen in kader van monitoringsprogramma's', licht De Cuyper toe.

Intussen is Peggy De Backer, marketingmanager Swine Benelux van Ceva Santé Animale, aangeschoven. Na een kop koffie in het kantoor loodst De Cuyper het bezoek mee naar haar testdomein. In de witte steriel ogende ruimte met een grijs gecoate vloer zijn de ruime werkbladen gevuld met laboratoriumuitrusting. Een groot raam met uitzicht op de tuin en straat maakt het geheel transparant.

Bijzonder is dat De Cuyper het sperma van eindberen ook checkt op de aanwezigheid van PRRS. 'Omdat wij een grote hoeveelheid doses bestellen bij het KI-station, die vlot in willen zetten en het gegarandeerd PRRS-vrij moet zijn, is snelheid voor ons cruciaal', licht ze toe. 'Vier uur na ontvangst heb ik de uitslagen van de PCR-testen. Tot nu toe is alles PRRS-negatief.'

De vaccinatiestrategie op het bedrijf finetunen is ook een van haar taken. Begin dit jaar is daarin een verandering in de opfokfase van de gelten doorgevoerd. Die diercategorie wordt gehouden op het opfokbedrijf op afstand en krijgt de normale entingen.

De Cuyper: 'Ze komen goed beschermd hierheen en gaan minimaal zes weken in de quarantaineruimte voordat ze de inseminatiestal ingaan. Maar in koudere periodes, als er minder wordt geventileerd, merken we toch opstartproblemen. Bijvoorbeeld een minder goede voeropname. Onderzoek wees uit dat mycoplasma in het spel was. Boosteren tegen die aandoening in de opfokfase zou effectief moeten zijn.'

Combinatievaccin

De keuze van De Cuyper viel op het combinatievaccin tegen circo en mycoplasma van Ceva. 'We zijn bekend met de goede werking van het mycoplasmavaccin Hyogen van Ceva en willen tegelijk circo boosteren, zodat gelten door die ene prik nog breder zijn beschermd. Tijdens de opfok worden ze eerst geënt met dat combivaccin en zes weken later geboosterd met Hyogen', vertelt ze. 'Met een intramusculaire injectie van 2 cc wordt bescherming opgewekt tegen het circovirus en Mycoplasma hyopneumoniae', vult De Backer aan.

'Cirbloc M Hyo is pas sinds begin dit jaar op de West-Europese markt verkrijgbaar. Het vaccin is gebaseerd op Hyogen, het mycoplasmavaccin van Ceva, en is het enige vaccin op basis van het in de praktijk veelvoorkomende PCV2d-type. In ons werkgebied Duitsland, Nederland, België, Luxemburg en Oostenrijk zijn er sindsdien meer dan een miljoen doses ingezet', vertelt de marketingmanager.

De ervaringen bij An-Pigs met het veranderen van hun vaccinatieschema bij de opfokgelten zijn nog pril. 'Wel moet ik zeggen dat het goed aanslaat en de adaptatie vlotter verloopt', benadrukt De Cuyper. 'Het gevoel is in ieder geval goed en de resultaten gaan we volgen.'

Op de vraag of de ondernemers het nieuwe combinatievaccin ook willen toepassen bij de biggen die zijn bestemd voor vleesproductie, antwoorden ze gelijktijdig: 'We hebben nu geen reden om de huidige vaccinatiestrategie te veranderen. Die is afgestemd op ons werkritme en is effectief. Wij zijn niet van het veranderen om te veranderen.'

Blik in de stallen

Het bewijs van hun voortvarende aanpak willen de ondernemers graag laten zien. Eerst wandelen ze voor de biggen- en kraamstal en wijzen ze op de twee keurig gesitueerde koelkelders bij de openbare weg. Na een douchebeurt en met bedrijfskleding en ontsmette laarzen aan nemen ze hun bezoek eerst mee naar de biggenstal. De ingang is aan de zijde van de melkveestal en de kuilen met snijmais en kuilgras.

Opvallend is dat de biggen niet allemaal hetzelfde zijn gehuisvest. Er zijn grote hokken met onderkruip en een afdeling met een verhoogd plateau. Ook zijn er verschillende typen brijbakken en droogvoerbakken met aparte drinkbakjes. 'Het is zo gegroeid en we zijn aan het experimenteren om straks het beste te kunnen kiezen als we zaken gaan vernieuwen', zegt De Cuyper. 'Duidelijk is dat biggen het beste presteren als we ze als toom bij elkaar houden.'

In de strostal met drachtige zeugen heerst rust. Als de ondernemers zich tussen de dieren begeven, komen deze vriendelijk op hen af en ze laten zich graag aaien. Andries: 'Met de Suisag-zeug sorteren we voor op de toekomst. Wij hebben nog traditionele kraamhokken, maar de vergunningsaanvraag voor vrijloopkraamhokken is in opmaak.'